๐๐ ๐ฃ๐ฎ๐ข๐ฌ๐ญ๐ ๐๐ซ๐ฏ๐๐ซ๐ข๐ง๐ ๐ฌ๐๐๐ฌ๐ค๐ฎ๐ง๐๐ข๐ ๐ ๐จ๐ฉ ๐๐ ๐ฃ๐ฎ๐ข๐ฌ๐ญ๐ ๐ฉ๐ฅ๐๐ค
Hoe bepaal je wat een goede ervaringsdeskundige is? De moeilijkheid begint al bij het bepalen wat kwaliteit is. Dat verschilt per situatie. En per persoon. Ervaringsdeskundigen verstaan er soms iets anders onder dan de opdracht- of werkgevers. Juist door al die verschillende verwachtingen en de vaak voorkomende spraakverwarring, is het belangrijk om met elkaar in gesprek te gaan. Degene die een ervaringsdeskundige in wil zetten moet goed weten wat de verwachtingen zijn, de ervaringsdeskundige moet de eigen meerwaarde kennen.
Recht doen aan details
Kwaliteit ontstaat door recht te doen aan details. Model Typering ervaringsdeskundigen is hierbij een geschikt kwaliteitsinstrument. Iedereen kan hiermee heel gedetailleerd in kaart brengen wat voor ‘soort’ ervaringsdeskundige bepaald werk moet doen, of wat voor ervaringsdeskundige je zelf bent. Het biedt een gemeenschappelijke taal, waardoor de meerwaarde van ervaringsdeskundigheid van alle kanten bekeken en besproken kan worden.
Gemeenschappelijke taal
Als je een ervaringsdeskundige in wilt zetten, kan je met model Typering Ervaringsdeskundigen nadenken over het functieprofiel. Wat is het doel, wat wil je bereiken, wat zijn de valkuilen? Daaruit volgt inzicht in wat voor eigenschappen de ervaringsdeskundige moet hebben, en wat voor netwerk. (En soms het besef dat het windowdressing is waar je direct mee kan stoppen.) Daarna weet je ook meteen wat de ervaringsdeskundige waard is.
Alle ervaringsdeskundigen kunnen stap voor stap nagaan welke ervaringskennis ze in kunnen brengen. En wat ze hebben aan hun ervaringsbegrip, ervaringsinzichten en ervaringskunde (handelingen), cultuursensitiviteit, persoonlijke mogelijkheden, competenties… Ook helpt het model uit te zoeken wat de gewenste of meest passende manier om dit allemaal om te zetten in werk als ervaringsdeskundige, en in welke functie of rol. Daarna weet je ook wat jouw werk als ervaringsdeskundige waard is, en kan je beslissen of je betaald wil worden.
Kwaliteit beschrijven
Het lijkt vanzelfsprekend om kwaliteit te meten. Examens en kwaliteitstoetsingen hebben die functie. Diploma’s en keurmerken zijn dan het bewijs van kwaliteit. Beiden werden het afgelopen decennium steeds belangrijker.
Het probleem met meten is dat er criteria moeten komen, en dat alleen meetbare criteria geschikt zijn. Het probleem met opleidingen is dat het al snel de theoretisch ingestelde mensen bevoordeeld, terwijl mensen die juist goed zijn in de praktijk niet altijd aarden in ons onderwijssysteem. Een andere manier om naar kwaliteit te kijken is door het te benaderen als een proces waarin opdrachtgevers en ervaringsdeskundigen beschrijven en afstemmen waar ze naar op zoek zijn. Dit hebben we uitgewerkt in model Typering Ervaringsdeskundigen.
Met dit model kunnen ervaringsdeskundigen zelf ontdekken waar hun kracht en hun valkuilen liggen, en krijgen ze de woorden om dit uit te leggen aan anderen. Hierdoor kan iedere ervaringsdeskundige zijn persoonlijke meerwaarde duidelijk maken. Oftewel: zijn kwaliteit benoemen en bespreken. (dit kan in je CV)
Iedereen die een ervaringsdeskundige in wil zetten kan met het model uitzoeken wat de belangrijkste punten zijn om op te letten. Het model maakt duidelijk wat ervaringsdeskundigen te bieden hebben. Het laat ook de verschillen tussen ervaringsdeskundigen zien, inclusief niveauverschillen. (dat is op te nemen in een vacaturetekst/functieprofiel)
Niet normeren, maar typeren
Normering sluit mensen al bij voorbaat buiten. Typering doet dat niet, zodat opdrachtgevers kunnen zoeken tussen รกlle ervaringsdeskundigen die we in Nederland hebben. Het beste werkt het om samen in gesprek te gaan.
En daarna is het eenvoudig om te bepalen wat de waarde van het werk van de ervaringsdeskundige is, en op welke manier de beloning vorm krijgt.