Behandelen met eigen ervaring
Zes tips voor professionele nabijheid
Als hulpverlener heb je geleerd om professionele afstand te houden. Het is tijd om daar professionele nabijheid aan toe te voegen.
Je bent niet alleen gevormd door je studie en werkervaring, maar ook door levenservaring. Door op een persoonlijk vlak contact te maken met de cliënt, kan je beter aansluiten en afstemmen op wat hij of zij nodig heeft. Hierbij zal je iets van jezelf moeten laten zien. Aan jou de keuze hoe ver je hier in wilt gaan.
Zes tips voor zorgprofessionals
1. Jouw ervaringsdeskundigheid is waardevol
Je bent gevormd door de ervaringen in je leven. Alles wat je mee hebt gemaakt, draagt bij aan wie je bent. Levenservaring door ellende en uitdagingen, maar ook leuke ervaringen. Door al deze ervaringen heb je een unieke deskundigheid opgebouwd, die niemand anders kan overnemen. Jouw persoonlijke ervaringsdeskundigheid.
2. Kies je eigen manier
Het is niet nodig om ervaringen letterlijk te delen. Soms is het al genoeg om een liedje of boek te noemen waar je zelf veel uit hebt gehaald. Of non-verbaal mee te leven. Je kan er ook voor kiezen om alleen open te zijn naar je collega’s, bijvoorbeeld door in een cliëntbespreking of teamoverleg te laten weten dat je ergens zelf ervaring mee hebt. Gebruik de vormen die bij je past, en stem de vorm en mate van openheid af op de mensen met wie je werkt.
3. Laat weten dat je het écht begrijpt
Als je dezelfde ervaringen deelt, is een half woord genoeg om elkaar te begrijpen. Wanneer je op deze wijze contact kan maken met een cliënt, zal dat het contact verbeteren. Het maakt duidelijk dat je niet alleen vanuit een protocol of de theorie praat, maar dat je écht beseft hoe het is.
4. Maak het niet te groot
Openheid betekent niet dat je al je ervaringen als een lawine over iemand heen moet storten. De mate van openheid varieert per situatie en per cliënt. Als professional kan je hier bewuste keuzes in maken.
5. Bescherm de cliënt
Als de cliënt zich zorgen gaat maken om jou, ben je verkeerd bezig. Gelukkig blijkt de angst een cliënt met eigen ervaringen te overbelasten, meestal ongegrond. Als je professioneel blijft handelen, hoef je niet bang te zijn dat je te veel ruimte in gaat nemen of opdringerig overkomt.
6. Bescherm jezelf
Denk na over de mate van openheid die je wilt geven, want je kunt niet terug. Er komen zowel positieve reacties van collega’s, maar je krijgt ook te maken met stigma’s en veroordelingen.
Om je overwegingen te verkennen kan je vooraf in gesprek gaan met collega’s die ervaring hebben met het inzetten van hun eigen ervaring. In de ideale situatie kan je daarna met collega’s blijven reflecteren, net zolang tot jij je persoonlijke werkwijze hebt ontwikkeld.
Bovenstaande tips zijn gebaseerd op het boek ‘Behandelen met eigen ervaring, Onbewust Bekwaam!?’ van Pim Peeters en Koen Westen (SWP 2020).
Workshop
Inzetten eigen ervaring voor zorgprofessionals
Wil je graag je eigen ervaringen gebruiken, maar weet je niet hoe? Doe dan mee met een workshop.
- krijg zicht op jouw persoonlijke overwegingen om wel of niet opener te worden
- kies bewust wat je wilt delen, en wat niet
- ken de verschillende mogelijkheden om je ervaringen in te zetten
- krijg handvatten voor het uitvoeren van je keuzes.